Vitamin D Deficiency: शरीरातील ह्या लक्षणांना दुर्लक्षित करू नका,शरीरात असू शकते व्हिटॅमिन D ची मोठ्या प्रमाणात कमी, जाणून घ्या कशी ओळखावी हि..
Vitamin D Deficiency: आजच्या धावपळीच्या जीवनशैलीमुळे आणि घरात जास्त वेळ घालवण्याच्या सवयीमुळे आपल्या आरोग्यावर परिणाम होतोय, त्यात एक महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे “व्हिटॅमिन डीची कमतरता” (Vitamin D Deficiency). हे एक असे जीवनसत्त्व आहे जे सूर्यप्रकाशातून सहज मिळू शकते, पण तरीही आज लाखो लोक व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेचा त्रास सहन करत आहेत.
या लेखात आपण व्हिटॅमिन डी म्हणजे काय, त्याची कमतरता कशी ओळखायची, लक्षणे कोणती असतात, आणि उपचार कसे करता येतात हे सर्व मुद्दे सोप्या व समजण्यासारख्या भाषेत जाणून घेणार आहोत.
Vitamin D Deficiency: व्हिटॅमिन डी म्हणजे काय?
व्हिटॅमिन डी हे एक फॅट-सोल्युबल जीवनसत्त्व (fat-soluble vitamin) आहे. हे शरीरात हाडांची घनता टिकवण्यासाठी, कॅल्शियम आणि फॉस्फरसचे शोषण होण्यासाठी अत्यंत गरजेचे आहे. याला “सनशाईन व्हिटॅमिन” देखील म्हटले जाते कारण आपल्या त्वचेमध्ये सूर्यप्रकाशाच्या संपर्काने हे निर्माण होते.
Vitamin D Deficiency: व्हिटॅमिन डीची कमतरता का होते?
1. सूर्यप्रकाशाचा अभाव – घरात जास्त वेळ राहणे, सनस्क्रीनचा अति वापर किंवा संपूर्ण अंग झाकणारे कपडे घालणे.
2. आहारातील कमतरता – मासे, अंडी, दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थ यांचा कमी वापर.
3. त्वचेचा रंग – गडद त्वचेमध्ये व्हिटॅमिन डीचे संश्लेषण कमी प्रमाणात होते.
4. काही वैद्यकीय स्थिती – लिव्हर, किडनी विकार, जठराशी संबंधित समस्या.
5. वय – वय वाढल्यावर त्वचेमध्ये व्हिटॅमिन डी तयार होण्याची क्षमता कमी होते.
!! हे देखील वाचा !!
सुंदर आणि उजळलेली टवटवीत त्वचा मिळवण्यासाठी फॉलो करा ह्या 5 best skin care rooting tips
Vitamin D Deficiency: व्हिटॅमिन डीची कमतरता – लक्षणे
व्हिटॅमिन डीची कमतरता असली तरी त्याची लक्षणे बऱ्याच वेळा स्पष्टपणे समजत नाहीत. पण काही सामान्य लक्षणे पुढीलप्रमाणे आहेत:
1. सतत थकवा व अशक्तपणा
अगदी योग्य झोप घेऊनही जर तुम्हाला दिवसभर थकल्यासारखं वाटत असेल तर व्हिटॅमिन डीची कमतरता यामागे असू शकते.
2. हाडे दुखणे व सांधेदुखी
हाडांची घनता कमी झाल्यामुळे सहज फ्रॅक्चर होणे किंवा सांध्यांना वेदना होणे हे लक्षण असू शकते.
3. मसल्स कमजोरी
स्नायूंमध्ये अशक्तपणा जाणवणे, चढ-उतार करताना त्रास होणे.
4. मूड स्विंग्स आणि डिप्रेशन
अनेक अभ्यासांमधून हे सिद्ध झाले आहे की व्हिटॅमिन डीची कमतरता मानसिक आरोग्यावर देखील परिणाम करते.
5. वारंवार आजार होणे
शरीरात रोगप्रतिकारक शक्ती कमी होऊन सतत सर्दी, खोकला किंवा त्वचारोग होऊ शकतात.
6. झोपेच्या समस्या
व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेमुळे झोप नीट न लागणे किंवा झोपेची साखळी तुटणे.
7. अचानक वजन वाढणे किंवा कमी होणे
हॉर्मोनल असंतुलन व्हिटॅमिन डीच्या अभावामुळे होऊ शकते.
Vitamin D Deficiency: व्हिटॅमिन डीची कमतरता ओळखण्यासाठी चाचण्या
जर वर दिलेली लक्षणे सतत जाणवत असतील, तर डॉक्टरांकडून खालील चाचणी करून घेणे योग्य:
25(OH)D टेस्ट (25-hydroxyvitamin D test) – ही रक्तातील व्हिटॅमिन डीचे प्रमाण मोजणारी चाचणी आहे.
Vitamin D Deficiency: उपचार व उपाय
व्हिटॅमिन डीची कमतरता भरून काढण्यासाठी खालील उपाय करता येतात:
1. सूर्यप्रकाशात वेळ घालवा
सकाळी ८ ते ११ दरम्यान १५–३० मिनिटे सूर्यप्रकाशात राहा. त्वचा सूर्यप्रकाशाच्या थेट संपर्कात यावी, त्यामुळे व्हिटॅमिन डी तयार होण्यास मदत होते.
2. संपूर्ण आहार घ्या
खालिल गोष्टींचा आहारात समावेश करा:
अंडी (विशेषतः अंड्याचा पिवळा भाग)
फॅटी मासे (साल्मन, ट्यूना, मॅकेरल)
दुध आणि त्याचे पदार्थ (जसे की चीज, दही)
मशरूम (विशेषतः सूर्यप्रकाशात ठेवलेले)
फोर्टिफाईड फूड्स (जसे की फोर्टिफाईड दूध, संप्रोप्रोटीन)
3. सप्लिमेंट्सचा वापर
जर आहार आणि सूर्यप्रकाश पुरेसा नसेल, तर डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार व्हिटॅमिन डीचे गोळ्या किंवा ड्रॉप्स घेता येतात. काही सामान्य डोस:
D3 सप्लिमेंट्स – Cholecalciferol म्हणून ओळखले जाते.
सप्ताहातून एकदा मोठ्या डोसची गोळी (60,000 IU) – डॉक्टरांच्या मार्गदर्शनानुसार.
4. योग आणि व्यायाम
योगासने आणि हलका व्यायाम केल्यामुळे शरीरातील रक्ताभिसरण सुधारतो व पोषणद्रव्ये नीट शोषले जातात.
विशेष सूचना
सप्लिमेंट्स घेताना डॉक्टरांचा सल्ला आवश्यक आहे, कारण व्हिटॅमिन डीचा अतिरीक्त डोस घेतल्यास हायपरकॅल्सीमिया होऊ शकतो.
गर्भवती महिलांनी, वृद्धांनी आणि लहान मुलांनी व्हिटॅमिन डीच्या पातळीची तपासणी नियमित करणे आवश्यक आहे.
निष्कर्ष
व्हिटॅमिन डी हे फक्त हाडांसाठीच नाही, तर एकूण आरोग्यासाठी आवश्यक असलेले अत्यंत महत्त्वाचे जीवनसत्त्व आहे. याच्या कमतरतेकडे दुर्लक्ष केल्यास दीर्घकालीन आरोग्यविषयक समस्या उद्भवू शकतात. त्यामुळे वेळेवर लक्षणे ओळखून योग्य उपचार घेणे गरजेचे आहे.
सूर्यप्रकाश, संतुलित आहार आणि आवश्यक तेव्हा सप्लिमेंट्स हे या समस्येवरचे तीन प्रमुख उपाय आहेत.
स्वतःच्या आणि आपल्या कुटुंबाच्या आरोग्याकडे लक्ष द्या – कारण निरोगी शरीरातच निरोगी मन वास करते!
अस्वीकारण:
हा लेख फक्त इंटरनेट द्वारे संपूर्ण माहिती संकलन करून आपल्या पर्यंत पोहचवला गेला आहे. कृपया कुठलेही उपाय करण्या अगोदर आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला अवश्य घ्या. धन्यवाद…
